OPPDATERING: Hei, bokblogg! Det er lenge sidan sist. Tanken med denne bloggen var at han skulle vera ein komplett logg over lesinga vår, og at kvar bok me las skulle følgast opp med ei kortfatta bokmelding. Dette skulle vera til nytte for oss sjølv og til glede for lesarane. Vel, som de ser, har ikkje lesarane hatt mykje å gleda seg over sidan august 2022.

Men bloggen er ikkje forlatt! Sjølv om eg ikkje har skrive mykje her, betyr ikkje det at eg har slutta å lesa. Det har blitt ein del bøker sidan førre innlegg. Det ville vera overambisiøst å prøva å skriva inngåande om kvar av dei. Men som ei øving vil eg gi ei lita mikro-bokmelding for kvar av dei, maks tre setningar for kvar bok. Så får me sjå kva eg hugsar.

Artemis av Andy Weir. Krim og forviklingar på månen. Artig, men den minst minneverdige av Weirs bøker.

Den nye fisken av Simen Sætre og Kjetil Stensvik Østli. Ei opplysande, polemisk bok om det norske oppdrettseventyret. Eg har knapt rørt oppdrettslaks sidan eg las denne boka. Godt formidla, med kledeleg mangel på respekt.

Tid for historie av Erling Sandmo. Artiklar om historiefaget som gir nok å undra seg over.

The Return of Martin Guerre av Natalie Zemon Davis. I 1548 reiste Martin Guerre frå familien sin. I 1556 kom ein bedragar og gjenopptok livet han hadde forlatt. Ei bisarr, men sann historie, som illustrerer dei tidvis overraskande skilnadane mellom fortid og notid.

The book of legendary lands av Umberto Eco. Pent illustrert bok om den verkelege betydninga til stadar som berre finst i fantasien.

Doktor Faustus av Thomas Mann. Alvorstung roman om den tyske Fartein Valen.

The Cheese and the Worms av Carlo Ginzburg. Visstnok ein klassikar innan mentalitetshistorie. Eg hang ikkje heilt med.

Too Like The Lightning, Seven Surrenders, The Will to Battle og Perhaps the Stars av Ada Palmar. Denne kvartetten hadde heilt klar fortent eit meir inngåande innlegg, og kanskje skriv eg eit ein dag. Dette er svimlande komplekse bøker, som er ulike noko anna eg har lese. Les denne serien og Thrawn-trilogien, så forstår du kor brei sjangeren science fiction kan vera.

Det store klimasøksmålet av Marius Gulbranson Nordby. True crime frå Høgsterett. Dessverre.

The Pillars of the Earth av Ken Follett. Storslagen, men tidvis sjokkerande platt roman. Det sublime og det spekulative i skjønn foreining. Snakk om høgt og lågt!

Matmakt på butikken av Siri Helle. Ein kort kritikk av daglegvarkjedene og deira makt over norske matvanar.

Harvest av Jim Crace. Ein elegant roman om eit samfunn som raknar. Eit godt døme om korleis det konkrete historiske kan seia noko om det allmenne og tidlause.

Mamma er trygda av Mímir Kristjánsson. Det personlege er politisk.

Travels in Siberia av Ian Frazier. Det er underleg korleis det å lesa ei reiseskildring kan få deg til å føla at du har vore ein plass. Endå meir underleg korleis ho kan få deg til å føla at du ikkje vil tilbake dit.

Gjestene av Agnes Ravatn. Om du ser ein pinleg serie på tv, kan du i alle fall begrava hovudet i ei pute. Det kan du jo ikkje når du les ei pinleg bok. Slik set Ravatn deg i ein vanskeleg situasjon, ho er god til det der.

Olav Audunssøn i Hestviken og Olav Audunssøn og hans barn av Sigrid Undset. Denne romanen i to bind rørte meg djupt, og hadde absolutt fortent eit eige innlegg. Ei vakker fortelling om kjærleik, farskap og tilgjeving som eg heilt sikkert vil komma tilbake til ein dag. Fortener ikkje å havna i skuggen av Kristin Lavransdatter.

På sporet av all verdens språk av Sverker Johansson. Ein kan aldri få nok lingvistikk og språkhistorie, og denne boka gir ei god overordna innføring i nokre av språkets mysterier.

Tune in av Mark Lewisohn. The Beatles, minutt for minutt. Lewisohn har sett det for seg å skriva den ultimate beatles-biografien, og detaljnivået er nesten ikkje til å tru. Utruleg nok er desse nesten tusen sidene (i den forkorta utgåva!) fengande lesnad, som ein god roman.

På sporet av all verdens språk av Sverker Johansson. Ein kan aldri få nok lingvistikk og språkhistorie, og denne boka gir ei god overordna innføring i nokre av språkets mysterier.

The Great Cat Massacre av Robert Darnton. Meir histoire des mentalités. Eg skjønner framleis ikkje kvifor det var så gøy å kverka dei der kattane. Eg er glad for at katten vår Blanseflor ikkje lever i Frankrike på 1700-talet.

Torsdagsmordklubben av Richard Osman. Eg er ikkje så glad i krim. Eg tar vanlegvis det vonde folk gjer mot kvarandre på stort alvor, og har ikkje så lett for å hygga meg med det. Heller ikkje når ramma er beint fram koseleg, som her.

Meg eier ingen av Åsa Linderborg. Hjarteskjerande.

Elvekonger av Cat Jarman. Ei oppdatering på det siste innan vikingtidsarkeologi. Eit spennande, om enn dunkelt emne.

Verdenshistorie av Terje Tvedt. Interessant, men ikkje heilt overbevisande, frå universalgeniet Terje Tvedt. Det er noko rørande med kor skråsikker han er på at det han er spesialist på alltid tilfeldigvis er nøkkelen til å forstå verdshistoria, storpolitikken og alt mogleg.

Beware of the Bull av Paul Thompson og John Watterson. Biografi om den britiske visesongaren Jake Thackray. Ein samansett figur – samstundes intellektuell og grov, profan og religiøs. Interessant innblikk i ein fantastisk låtskrivar som eksisterte heilt på sida av popmusikken rundt han.

This Little Ziggy av Martin Newell. Nok ein biografi om ein musikalsk outsider, men ei meir typisk historie. Martin Newell forsøkte på 70-talet å bli rockestjerne, men lukkast ikkje. Fornøyeleg og trist om kvarandre.

The Slow Regard of Silent Things av Patrick Rothfuss. Eksperimentell kortroman i Kingkiller-universet. Kryptiske greier.

Dama med hunden av Anton Tsjekhov. Ei god innføring i den russiske novellekunstens meister, i nydeleg nynorskutgåve frå Skald forlag.

The Way of Kings av Brandon Sanderson. Mistborn-trilogien gjorde meg nysgjerrig på resten av fantasyromanane til Sanderson, som er bundne saman i meta-serien Cosmere. Men denne langtrekte og litt platte fantasyromanen fekk meg til å mista motet for denne gongen. Kanskje kjem eg tilbake ein dag.

Turms den odödlige av Mika Waltari. Ikkje like god som Egypteren Sinuhe, men det er like fullt ei fryd å feriera i fortida med denne fantasifulle finnen.

Politiske skandaler av Kim Arne Hammerstad. Politiske skandalar er skadelege for samfunnet. Dei einaste som tener på tapt tillit til politikarane, er dei som vil undergrava samfunnsordenen vår. Men det kan jo vera himla gøy å lesa om, da!

The Crimson Petal and the White av Michel Faber. Ein overraskande sår roman om lengsel, lidskap og fornedring. Satt i meg lenge.

Helt Steen av Petter Steen jr. Ber du meg lukka auga og sjå for meg ein ordførar, vil eg alltid sjå Petter Steen jr., ordførar i Haugesund frå 2001 til 2015. Denne litt oppstykka memoarboka er interessant nok lesnad, men den politiske tenkaren bak brillene forblir like uhandgripeleg som før.

Reiulf Steen av Hans Olav Lahlum. Denne las eg då Makta-feberen herja landet. Den mest interessante biografien om ein politikar som heiter Steen eg las den hausten, men filmen var betre.

The Entrepreneurial State av Mariana Mazzucato. Kan staten velja vinnarar? Ja, seier Mazzucato. Obama hadde rett då han sa «you didn’t build that».

The Narrow Road Between Desires av Patrick Rothfuss. Nok ein Kingkiller-kortroman. Grei nok, men inga erstatning for den etterlengta tredje boka i serien!

The Hundred and Ninety-nine Steps og The Courage Consort av Michel Faber. Begge dei romanane eg har lese av Michel Faber tidlegare, The Book of Strange New Things og The Crimson Petal and the White (sjå omtale over) trefte meg hardt. Denne duetten av noveller, med sitt underleg tørre og kjenslelause språk, gjorde derimot lite inntrykk på meg.

Berge Furre av Arnhild Skre. Berge Furre, for ein figur! Sosialist, prest, historikar, målmann – og ei lita stund esperantist. Og kanskje spion?

Why av Phillip Goffe. Har universet ei meining? Ganske sikkert, seier Goff. Eg lot meg ikkje overtyda, men det er godt nokon har trua.

Den løyndomsfulle hagen av Frances Hodgson Burnett. Noko av det kjekke med å ha barn, er at du får lesa barnebøker. Eg var overraska over korleis denne gammaldagse og litt belærande boka greip dottera mi på fem år.

Landet mot nord av Mona Ringvej. Det kan ofte vera lettare å få grep om historia ved å fokusera på einskildpersonar, noko Ringvej viser greit med denne boka. Ei god noregssoge god som noka, sjølv om den raude tråden ikkje alltid er heilt god å få grep om.

Unbelievers av Alec Ryrie. Er den moderne europeiske ateismen eigentleg ei vidareutvikling av protestantismen? Opplysande om den moderne vantrua sine kristne røtter.

Cloud Cuckoo Land av Anthony Doerr. Ein festleg historiografisk metafiksjonell science fiction-potpourri. Som ein meir sympatisk vri på Cloud Atlas av David Mitchell.

Krig er forakt for liv av Linn Stalsberg. Fredsrørsla har ein sterk sak, som kanskje blir litt undersolgt i denne defensive og forsiktige essayboka.

Kongen, lova og landet av Jørn Øyrehagen Sunde. Det er utruleg korleis eit knippe entusiastar har klart å selja inn 750-årsjubileet til ei gammal lovsamling som ei storhending. Men denne lova har verkeleg hatt stor betydning for utviklinga til Noreg, og ingen er betre til å forklara korleis enn Sunde.

Før de forsvinner av Birger Emanuelsen. Eit rørande forsvar for barndommens eigenverdi, som fylte meg med djupt vemod.

Alle mot alle av Agnes Ravatn. Ravatn skriv godt om stort og smått. Denne samlinga gir eit godt overblikk over utviklinga hennar som skribent.

Kongens Fald av Johannes V. Jensen. Denne romanen frå 1901 er ein av dei store klassikarane i dansk litteratur, med rette. Ein forbløffande moderne roman, som når innom historisk realisme, poesi og det overnaturlege.

Då Ivan Iljitsj døydde av Lev Tolstoj. Som abonnent på Skald sin Nynorske klassikar-serie, må eg jo lesa nok av bøkene eg får i postene til å kunna rettferdiggjera abonnementet. Denne las eg dessvere i halvsøvne, og hugsar ingenting.

Farleg ferd mot mørkret 1 og 2 av Ingvar Moe. Det er ikkje mykje fantasy-litteratur på nynorsk, så dette er ein sjeldan skatt. Live anar ikkje kvar ho er på veg når ho tilfeldigvis ramlar inn i ei anna verd – og det gjorde openbert ikkje forfattaren heller. Ei totalt usamanhengande fortelling, som ungane likevel hadde glede av.

Akselerasjon og resonans av Hartmut Rosa. Marie skal ha æren for å ha gjort meg merksam på denne interessante tenkaren, som i desse artiklane effektivt oppsummerer sin samtidsdiagnose (akselerasjon) og føreskrivne medisin (resonans).

Det andre namnet, Eit nytt namn og Eg er ein annan av Jon Fosse. Kvifor består «septologien» av tre bøker? Og har ein bokserie nokon sinne hatt tre titlar som det er vanskelegare å gjetta kva rekkefølge kjem i? Likevel elskar eg Jon Fosse.

Christendom av Peter Heather. Kristendommen sitt gjennomslag i europeisk historie kunne ikkje takast for gitt, og heller ikkje at kristendommen skulle enda opp slik me kjenner han i dag. Slik kan me heller ikkje ta noko ved framtidas religiøse eller ideologiske utvikling for gitt. Ei fascinerande, om enn litt tung innføring i kristendommens historie i mellomalderen.

Pigs might fly av Mark Blake. Sidan eg var liten har eg elska bandet Pink Floyd, men dei er eit overraskande keisamt band å lesa om.

Kommuneøkonomi av Bjørn Kristian Rudaa. Kva skal ein seia? Eg veit meir om kommuneøkonomi no enn eg gjorde før.

Confronting the Classics og The Emperor of Rome av Mary Beard. Kor ofte tenker du på romerriket? Mary Beard stiller veit å stilla dei rette spørsmåla til og om historien. Forbløffande klartenkt om alt frå makt og ideologi til praktiske spørsmål om keisarleg logistikk.

Årene av Annie Ernaux. Ein «kollektiv sjølvbiografi» – fransk historie i me-form, der det private og det politiske går opp i eit større eining.

Nederdrektighetens historie, Fiksjoner og Alef av Jorges Luis Borges. Borges har vore ei viktig inspirasjonskjelde for svært mange forfattarar eg set høgt, så det var på tide å gjera meg kjent med forfattarskapet hans. Svært interessante fortellingar, om ikkje akkurat dei mest kjenslemessig engasjerande. Favoritt: Tlön, Uqbar, Orbus Tertius.

Rikt er et folk som har skogen av Amalie Kasin Lerstang. Byråkrati, lokalpolitikk og naturforvaltning – skreiv ho denne romanen spesielt til meg? Det er godt å vera fleire i avmakta i møte med Statens vegvesen.

Rikt er et folk som har skogen av Amalie Kasin Lerstang. Byråkrati, lokalpolitikk og naturforvaltning – skreiv ho denne romanen spesielt til meg? Det er godt å vera fleire i avmakta.

No longer human av Osamu Dazai. Niesa mi lånte meg denne modernistiske japanske klassikaren. Takk for lånet, Lindy! Kvar kjem denne japanske sjølvforakten frå?

Det gylne tempels paviljong av Yukio Mishima. Nøkkelen må ligga i det nasjonale traumet som krigen utgjorde i det japanske sinnet, men dei japanske modernistane handterer dette traumet på gåtefulle og indirekte måtar. Som i denne rystande romanen, der Mishima spekulerer i motivet til den japanske Herostratos.

Språkets ville vekster av Ivar Tryti. Det er ikkje så ofte eg les eit oppslagsverk frå perm til perm, men denne samlinga med faste uttrykk hadde eg stor glede av. Her er det mange gammalmotige, gløymde frasar – som forfattaren stort sett tar det for gitt at du veit kva betyr. Av og til tyr han til ganske tvilsamme, heilt sikkert folkeetymologiske forklaringar.

The Mercy of Gods og Livesuit av James S. A. Corey. Sidan The Expanse blei runda av med niende band i 2021, har eg lengta etter ein serie som kan fanga opp den same stemninga. The Mercy of Gods skuffar ikkje. Eg gler meg til resten, sjølv om eg vil bli skuffa om serien tar den retninga den supplerande kortromanen Livesuit antyder.

In Ascension av Martin McInnes Denne kritikarroste filosofiske science fiction-romanen trudde eg eg skulle elska. Det gjorde eg dessverre ikkje, språket var flatt og personane preglause. Men kanskje har eg vore for rask til å avskriva henne, for eit par månadar etter eg la frå meg boka, så er det likevel eit eller anna som sit i meg.

Dei tilsette av Olga Ravn Denne blei derimot for rar for meg. Eg forstod rett og slett lite.

Alekhins forsvar av Kristian Klausen Spontanlest på biblioteket mellom sjakksendingane i romjula. Ein grei liten roman, som likevel føltes som ei gjentaking av Zweigs Sjakknovelle.

Sjøfareren av Erika Fatland Som alle andre gamle pappaer fekk eg denne til jul. Det portugisiske imperiet er interessant nok å lesa om, men denne boka skulle ha vore strammare redigert. Det er rett og slett ikkje alt Erika opplever på turen som er like interessant å lesa om, noko av det er direkte keisamt.

The Myth of American Idealism av Noam Chomsky. No som USA nettopp offisielt har forlatt alle prinsipp i utanrikspolitikken, er det verd å stilla seg spørsmålet om USA nokon sinne eigentleg i røynda var spesielt opptatt av å følga dei prinsippa. Nei, meiner Noam Chomsky, og han har nok dessverre mykje rett i sitt fordømmande syn på amerikansk utanrikspolitikk. Skal me tru han, var ikkje den verdsordenen me no forlet stort verd, men blir det som ventar oss betre?